Czy komornik może zająć pieniądze z dotacji unijnej?

Zajęcie rachunku bankowego lub egzekucja komornicza to jeden z najczarniejszych snów każdego dłużnika. Granica między zwłoką w spłacie należności, a całkowitą utratą zaufania ze strony wierzyciela i podjęciem przez niego kroków prawnym względem osoby zadłużonej, jest niezwykle cienka. Wielu przedsiębiorców zastanawia się nad tym, jak daleko w zajęciu majątku może posunąć się komornik? Czy ma prawo sięgnąć po środki z dotacji unijnych?

Wielu polskich przedsiębiorców tonie w długach. Niektórzy, by móc pozostać w biznesie i choć w części rozwinąć firmę, zdecydowali się na pozyskanie pieniędzy z Unii Europejskiej lub chwilówki dla firm. Programów, w ramach których można uzyskać dofinansowanie, jest mnóstwo, a jednym z ich największych atutów są wysokie kwoty świadczenia i w niektórych przypadkach brak konieczności zwrotu.

Wsparcie dla przedsiębiorców

Rocznie o unijne środki stara się kilka tysięcy właścicieli polskich firm. Nie każdy z nich jest jednak w stanie przewidzieć, w którym kierunku rozwinie się jego przedsiębiorstwo, ale i życie prywatne. Biznes ma to do siebie, że zaraz po sukcesie może przyjść porażka, która przewróci wszystko do góry nogami. Nic więc dziwnego, że wielu z nich zastanawia się, czy komornik może zająć pieniądze z dotacji unijnej?

Długi przedsiębiorcy

Bardzo często zdarza się tak, że osoby prowadzące własną działalność gospodarczą mierzą się ze zobowiązaniami, które zaciągnęły jako osoby prywatne. Długi nie mają więc nic wspólnego z przedsiębiorstwem. Mimo to istnieją przypadki, w których zajęcie przez komornika rachunku bankowego firmy, na którym znajdowały się środki unijne, staje się faktem. Czy słusznie?

Blokada rachunku bankowego a środki unijne

Okazuje się, że w myśl kodeksu postępowania cywilnego, zajęciu nie podlegają środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi pieniądze udzielane przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA). Ta sama reguła dotyczy funduszy, które przedsiębiorca otrzymał z innych zagranicznych źródeł. Wyjątek stanowi sytuacji, gdy powstanie długu miało związek ze wspomnianymi środkami. Mowa między innymi o przypadku, w którym wierzytelność dotyczy realizacji projektu, na który unijne dofinansowanie miało zostać przeznaczone.

Co na to Sąd Najwyższy?

Zajęcie rachunku bankowego, na który wpływają transze z UE, nie znalazło także aprobaty Sądu Najwyższego. W tego rodzaju sprawach zapadło wiele wyroków – wszystkie na korzyść przedsiębiorców. Oceniono, że egzekucja komornicza nie może obejmować pieniędzy pochodzących z dofinansowania unijnego. Unormowania te dotyczą każdego rodzaju dotacji, nie ma tutaj znaczenia branża ani grupa zawodowa. Spać spokojnie mogą więc właściciele jednoosobowej działalności gospodarczej, wspólnicy spółek czy też rolnicy.

Inne środki a komornik

Co ważne, sprawa nie dotyczy wyłącznie rachunków bankowych. Komornik nie ma prawa zająć także gotówki oraz wszelkich trwałych środków, które zostały włączone do majątku przedsiębiorstwa na podstawie umów związanych z dotacją unijną. To samo w przypadku wartości niematerialnych. Niewielu przedsiębiorców zdaje sobie sprawę również z tego, że zajęciu komorniczemu nie podlegają środki unijne otrzymane w charakterze zaliczki.

Jak wygląda egzekucja komornicza?

Bieg sprawie nadaje zazwyczaj wierzyciel, który może wnieść do sądu pozew przeciwko dłużnikowi. Organ wymiaru sprawiedliwości bada wszelkie okoliczności i wydaje postanowienie. Jeśli zdecyduje się na egzekucję i ogłosi tzw. tytuł wykonawczy, do gry wkracza komornik, którego rolą jest odzyskać środki (Szczegóły postępowania podajemy w materiale zatytułowanym Windykacja krok po kroku – jak wygląda w praktyce?). Istotne jest to, że w przypadku próby zajęcia pieniędzy z konta bankowego, podmiotem zobligowanym do poinformowania komornika, że fundusze znajdujące się na koncie danego dłużnika pochodzą od Unii Europejskiej, jest instytucja bankowa. Komornik nie ma bowiem możliwości sprawdzić tej informacji samodzielnie.

Co w przypadku zajęcia pieniędzy od UE?

Jeśli początkowo komornik nie był świadomy, że zajmowane środki to dotacja unijna, gdy tylko nabędzie taką wiedzę, musi zwrócić pieniądze i poszukać innej drogi egzekucji. W przeciwnym razie dłużnik może poprosić o pomoc Sąd Rejonowy, który prawdopodobnie wyda korzystną dla niego decyzję. Skarga powinna jednak zawierać wszelkie wymogi pisma procesowego i zostać złożona do 7 dni od daty rozpoczęcia przez komornika czynności egzekucyjnych. Co ważne, zaskarżenie postępowania komornika jest płatne. Dłużnik będzie zmuszony uregulować opłatę w wysokości 100 złotych.

Na co jeszcze zwrócić uwagę?

Przepisy polskiego prawa co jakiś czas są nowelizowane z myślą o uregulowaniach unijnych. Kolejne perspektywy finansowania z UE powodują wprowadzenie nowych zasad. Sądy w naszym kraju, w przypadku egzekucji komorniczej europejskich dotacji, działają na korzyść ich beneficjentów. Mało ważne jest przy tym to, czy dług powstał na skutek prowadzenia działalności gospodarczej. Każdy przedsiębiorca powinien znać swoje prawa w tej materii i reagować na ich łamanie.